Begin mei 2022 kondigde Jeroen Otter, voormalig bondscoach van de Nederlandse shorttrackers, aan een sabbatical te nemen. Sinds 2010 weet hij shorttrack op de kaart te zetten en werd daarbij beloond met meerdere gouden, en Olympische, medailles binnen zijn ploeg. Hoewel zijn batterij niet leeg was, hoopt hij dit jaar – tijdens zijn sabbatical – nieuwe dingen te kunnen leren om zo weer met nieuwe ideeën terug te keren binnen de ploeg. SportsSpeakers sprak hem over het succes van shorttrack in de afgelopen jaren, zijn plannen voor aankomend jaar en voor de toekomst.

Jij hebt shorttrack groot gemaakt in Nederland en bent (mede) verantwoordelijk voor vele grote successen van de Nederlandse shorttrackers. Hoe heb jij voor dit shorttracksucces gezorgd?
Dat doe je natuurlijk met meerdere mensen, dat doe je niet alleen. In 2010, toen ik aantrad, stond Nederland nooit op een podium op een internationaal toernooi. Ze waren blij als ze een keertje in een hoofdprogramma zouden komen, wat een top-16 resultaat betekent. Ik denk dat de heren zelfs tussen 1994/1955 en 2010 nog nooit hadden deelgenomen aan het wereldkampioenschap relay rijden omdat ze zich gewoon niet plaatste. De vraag naar mij was: ‘’Jeroen, we willen net als op de langebaan die aansluiting krijgen. We willen ook met shorttrack een keer op een internationaal podium komen. We willen op een EK- of WK-podium staan en wie weet, onze grote droom is een Olympische medaille.’’

Een belangrijke drijfveer voor mij als coach was dat ik zelf altijd het gevoel heb gehad dat shorttrack gewoon niet gezien werd. Dus hoe en met wie kunnen we ervoor zorgen dat wij de bekendheid van de sport doen groeien, dat we erkenning krijgen voor de sporters en hoe we sustainable blijven. Dat doe je door een technisch kader te ontwikkelen, met andere woorden we hebben meer coaches en meer stafleden nodig die verstand van zaken hebben. Daarbij helpt het natuurlijk dat je een kampioen zoals Sjinkie Knegt in de ploeg hebt, een geweldige kerel met een geweldige uitstraling. You hate him or you love him. Of zo’n glamourgirl als Suzanne Schulting, of juist zo’n geweldige dame – sportief gezien – als Jorien ter Mors die van shorttrack even over stapt naar de langebaan en dan ook nog eens medailles haalt.

De spanning van shorttrack helpt hier ook bij. Het spannende is dat er eerst een voorronde is, dan de heats en vervolgens de kwartfinale, halve finale en uiteindelijk de finale. Je gaat meeleven met welke atleet dan ook. Elke race is anders, het wordt steeds spannender. Je weet letterlijk niet totdat de atleten over de finish zijn wie er daadwerkelijk gewonnen heeft.

Onlangs heb je aangegeven dat je tijdens het shorttrackseizoen 2022-2023 een sabbatical neemt. Wat zijn je plannen voor aankomend jaar?
In de vier jaar richting de Spelen heb ik weinig tot geen tijd gehad voor vakantie. Voor mijzelf is dit jaar ook een moment om eindelijk eens een keer een boek uit te lezen of juist de boeken nog een keertje herlezen omdat ik ze niet echt goed heb begrepen. Daarnaast is het een mooi moment om eens na te gaan wat ik de afgelopen jaren allemaal heb geleerd. Dit jaar heb ik iets meer de ruimte om te zeggen dat dat schild van mij nu weleens naar beneden kan, zodat alles kan binnenkomen waarvan achteraf blijkt dat iets heel anders had gemoeten.

Nu hoop ik wat meer tijd door te brengen met mijn vrouw en kinderen. Ik ga ook langs een aantal trainingscentra om daar te kijken hoe zij alles aanpakken. Ik ben altijd nieuwsgierig naar hoe het in andere landen geregeld is. Als ik ergens in een land ben ga ik eigenlijk altijd langs de ijsbaan om even te kijken wat er daar gebeurt en of er iets is waar ik van kan leren.

Volgend jaar zullen we half mei weer met het eerste trainingskamp beginnen en dan is het de bedoeling dat ik weer aansluit. Dan kijken we ook naar wat ik dit jaar heb geleerd en hoe ik weer bij de ploeg zal aansluiten. Het mooie is dat ik daar dit jaar ook de tijd voor heb, om dat eens goed onder de loep te nemen. Waar is de sport nu aan toe? Zoals ik dat 12 tot 13 jaar geleden had met de ideeën over de ontwikkeling van de sport, moet ik dat voor de komende periode gaan ontdekken dit jaar.

”Zonder prikkels val je in slaap.”

Eerder gaf je aan dat de gouden medaille die de Oranje-vrouwen op de aflossing op de Olympische Spelen in Beijing veroverden de allermooiste is. Heb je nog een specifiek doel voordat je definitief stopt als bondscoach?
Met ons team hebben we een aantal dingen meegemaakt die je misschien als oudere volwassene meemaakt met mensen in de omgeving die overlijden. Dat hoor je niet als sporter te hebben, dat er iemand binnen jouw eigen team overlijdt zoals wij dat hadden met onze wereldkampioen Lara van Ruijven. Die als een fitbabe een trainingskamp ingaat en drie dagen later comateus is, dat is natuurlijk niet zoals het hoort. Dat heeft een gigantische impact gehad op het damesteam. Die waren na de vorige spelen in Pyeongchang – waar we brons haalde op miraculeuze wijze – gebrand om over vier jaar de gouden medaille binnen te hengelen: ‘we gaan ervoor zorgen dat we uiteindelijk het allersterkste damesteam in de wereld zijn’. Daar had Lara een hele belangrijke plaats in, die valt dan weg ruim anderhalf jaar voor de Spelen. Hoe ga je dat dan aanpakken?

Dat heeft allemaal in een soort snelkookpan gezeten en als dat dan uitpakt met een dominantie van dat damesteam en we winnen met overmacht, dan geeft dat wel aan hoe geweldig het is als je met een team kan trainen dat kan oppakken wat ze moeten oppakken, die zelf ook initiatief nemen, die zelf sturing geven aan hun eigen proces, die snel volwassen zijn geworden, die met de druk hebben leren omgaan en uiteindelijk dan met goud naar huis gaan. Dan kan je toch wel zeggen dat het misschien een stukje levenswerk is waar ik altijd van heb gedroomd. Het is mooi om een individuele gouden medaille te halen, maar als je het met het team kan doen wat zo domineert en als iedereen dan toch blijft staan, niet alleen letterlijk maar ook figuurlijk, dan voelt als coach – net als voor alle stafleden – als geweldig.

Maar er is altijd meer. Nu je die gouden medaille hebt, wil je deze medaille nog een keer behalen. De gouden medaille in de relay hebben we met de dames behaalt maar bij de heren ontbreekt deze nog. Wat mij, en heel het team, heel veel pijn deed was de mixed relay waar Suzanne Schulting in de halve finale viel terwijl we op kop lagen. Die gouden medaille had ik ook graag willen hebben. Alles wijst erop dat Niels ook succesvol zou moeten kunnen worden met alles waar we in geïnvesteerd hebben.

Wat hoop je dat het team gaat bereiken, onder leiding van Niels Kerstholt, gedurende jouw ‘afwezigheid’?
Ik ben nog op de achtergrond het klankbord voor Niels en eventueel andere vragen die er vanuit de staf of misschien zelfs vanuit de rijders zijn. Maar het is de bedoeling dat Niels zijn eigen sausje over deze sport gaat gooien; dat hij zijn eigen meningen gaat verkondigen en zijn eigen visies gaat delen met de sporters en de stafleden. Ik zoek zeker geen Jeroen Otter II, als ik dat wel zocht had ik net zo goed zelf kunnen blijven.

Het is niet dat mijn batterij leeg was, ik voel gewoon dat als ik niet even een stap terug kan doen, dat ik misschien door de bomen het bos niet meer zou zien, dat ik niet de tijd zou hebben om een helikopterview te krijgen hoe wij dingen anders en beter zouden kunnen doen. Niels heeft een andere kijk op de sport; hij is vaak kritisch geweest als tv-reporter met dingen die hij anders zou doen. Ik hoop echt dat hij dit honderd procent gaat doen en dan gaan we kijken wat we hiervan hebben geleerd en kunnen wij een gedeelte daarvan gebruiken. Het mooie is namelijk, als je durft om dingen te veranderen dan ga je gegarandeerd fouten maken en van die fouten kun je weer leren. Vervolgens ga je ook een aantal goede dingen doen en aan het einde van het jaar of het seizoen hoop je dan dat er meer goede dingen gebeurt zijn dan de fouten dingen.

Wat is de belangrijkste boodschap die je de mensen mee wilt geven tijdens jouw presentatie?
Ieder bedrijf heeft weer andere wensen; het ene bedrijf zet heel erg in op ‘hoe kunnen wij als team een doel stellen dat door iedereen wordt ondersteund?’, een ander bedrijf zet in op ‘hoe kunnen we als team samenwerken?’ en weer een ander bedrijf heeft de vraag ‘wij hebben gereorganiseerd en er is gewoon wat wrijving en hoe kan je dat wegnemen?’. Dus elke opdrachtgever heeft toch weer een andere vraag, en heeft denk ik ook met andere ogen naar onze sport gekeken. De ene kijkt naar het team en wil graag weten hoe wij samenwerken terwijl de ander zich afvraagt hoe wij met alle tegenslagen, zoals het overlijden van Lara en het ongeluk van Sjinkie, zijn omgegaan.

Je hoopt dat men de ideeën vanuit de presentatie meeneemt en hierover na gaat denken. Generaliserend, hoop je altijd als coach dat de mensen in de zaal open durven te staan voor opmerkingen van anderen, met andere woorden: durf jezelf open te stellen. Durf ook tegen jezelf te zeggen dat er nog dingen zijn die je moet leren en dat je niet alles weet. Sta open voor prikkels en besef ook hoe belangrijk het is om prikkels te ontvangen, sluit je er niet voor af. Het proces is niet altijd comfortabel, maar op het moment dat je geen prikkels meer ontvangt, val je in slaap. Laat ik het daar maar bij houden!

Meer weten over een presentatie van Jeroen Otter? Neem een kijkje op zijn profiel of neem vrijblijvend contact met ons op!